Vàng da ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng phổ biến, đặc biệt trong những ngày đầu sau sinh. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng lành tính. Việc nhận biết sớm dấu hiệu và phân biệt giữa vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe bé yêu. Cùng Nounou tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng này, dấu hiệu cảnh báo và phương pháp điều trị hiệu quả.

1. Vàng da sơ sinh là gì?

Vàng da sơ sinh là gì?

Đây là tình trạng da và lòng trắng mắt của trẻ sơ sinh chuyển sang màu vàng do sự tích tụ của sắc tố bilirubin trong máu. Bilirubin là sản phẩm phụ khi các tế bào hồng cầu bị phân hủy. Sau khi sinh, gan của bé chưa hoạt động hiệu quả để loại bỏ hết bilirubin, dẫn đến hiện tượng vàng da.

Hiện tượng này thường xuất hiện trong tuần đầu sau sinh và có thể là biểu hiện của vàng da sinh lý hoặc vàng da bệnh lý tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ và thời điểm xuất hiện.

2. Vàng da bệnh lý và vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh

Việc phân biệt giữa vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh và vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh là cực kỳ quan trọng để cha mẹ có hướng xử lý phù hợp.

2.1 Biểu hiện vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh 

Vàng da sinh lý là hiện tượng bình thường ở khoảng 60-80% trẻ sơ sinh. Xuất hiện sau 24 giờ kể từ khi sinh, thường từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 5. Tình trạng này thường nhẹ và sẽ tự khỏi mà không cần điều trị.

Dấu hiệu nhận biết vàng da sinh lý

Dấu hiệu nhận biết vàng da sinh lý:

- Vàng nhẹ, bắt đầu từ mặt, lan dần xuống ngực và bụng.

- Nước tiểu có màu tối hoặc vàng và phân nhạt màu

- Trẻ vẫn phát triển tốt và lên cân đều

- Bé vẫn bú tốt, ngủ bình thường, không có dấu hiệu bất thường khác.

- Mức bilirubin trong máu không quá cao và sẽ giảm dần sau 1–2 tuần.

Nguyên nhân chủ yếu là do gan của trẻ chưa hoàn thiện chức năng chuyển hóa và thải bilirubin. Ngoài ra, số lượng hồng cầu ở trẻ sơ sinh nhiều hơn người lớn nên việc phân hủy tạo bilirubin cũng nhiều hơn.

2.2 Dấu hiệu cảnh báo vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh

Vàng da bệnh lý là tình trạng nguy hiểm hơn. Có thể ảnh hưởng trực tiếp đến não và sức khỏe lâu dài của trẻ nếu không điều trị kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết vàng da bệnh lý

Dấu hiệu nhận biết vàng da bệnh lý:

- Vàng da xuất hiện trong vòng 24 giờ sau sinh.

- Mức độ vàng lan nhanh, vàng toàn thân, kể cả lòng bàn tay, lòng bàn chân.

- Bé bú kém, bỏ bú, lừ đừ, ngủ li bì hoặc quấy khóc bất thường.

- Bilirubin máu tăng nhanh, vượt ngưỡng an toàn theo độ tuổi và cân nặng.

- Vàng da kéo dài quá 2 tuần ở trẻ đủ tháng hoặc 3 tuần ở trẻ sinh non.

Nếu không được điều trị kịp thời, bilirubin có thể thấm vào não gây vàng da nhân não - một biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến bại não, chậm phát triển trí tuệ, thậm chí tử vong.

3. Điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh

Việc điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ của tình trạng vàng da. Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý điều trị tại nhà mà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và xét nghiệm bilirubin máu.

Các phương pháp điều trị phổ biến:

3.1 Quang trị liệu (chiếu đèn)

Điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh bằng phương pháp quang trị liệu (chiếu đèn)

Là phương pháp phổ biến và an toàn nhất để giảm lượng bilirubin trong máu.

Trẻ sẽ được đặt nằm dưới đèn chiếu ánh sáng đặc biệt giúp phân hủy bilirubin qua da.

Trong quá trình chiếu đèn, trẻ cần được theo dõi nhiệt độ cơ thể, lượng nước tiểu và bú sữa thường xuyên.

3.2 Thay máu

Áp dụng trong các trường hợp nặng khi bilirubin ở mức quá cao hoặc có nguy cơ tổn thương não.

Máu của trẻ sẽ được thay một phần bằng máu của người hiến phù hợp để loại bỏ bilirubin và kháng thể bất thường.

3.3 Điều trị nguyên nhân nền

Nếu vàng da do nhiễm trùng, bất đồng nhóm máu, thiếu men G6PD… thì cần điều trị nguyên nhân kết hợp với quang trị liệu hoặc thay máu.

Hiện tượng vàng da ở trẻ sơ sinh có thể là bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Việc hiểu rõ vàng da sơ sinh là gì, nhận biết dấu hiệu vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh và vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh sẽ giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc chăm sóc và điều trị cho bé. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, bảo vệ sức khỏe toàn diện cho con yêu.

*Nguồn tham khảo: nhathuoclongchau

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy truy cập website nounou.vn hoặc fanpage NouNou - Chăm sóc trẻ tại nhà hoặc liên hệ ngay đến số hotline 0236 777 9591 để đặt lịch và được tư vấn các gói dịch vụ phù hợp nhé!