Với những cha mẹ đang chật vật xây dựng thói quen ngủ đều đặn cho con, phương pháp luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ theo kiểu Ferber có thể là một giải pháp đáng cân nhắc. Phương pháp này giúp bé học cách tự đi vào giấc ngủ mà không cần bố mẹ ru ngủ – nhưng cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn và tinh tế trong quá trình thực hiện.Dù khi ngủ trẻ thường hay quấy khóc và khiến bố mẹ có thể mất kiên nhẫn hơn, nhưng luyện ngủ đúng cách lại chính là nền tảng giúp bé phát triển thói quen ngủ khỏe mạnh lâu dài. Cùng Nounou tìm hiểu phương pháp này nhé.

1.Luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ theo phương pháp Ferber là gì?

Phương pháp Ferber – còn được biết đến với các tên gọi như “Ferberizing”, “giảm can thiệp dần” hay phương pháp “để bé khóc” (CIO – Cry It Out) – là một trong những cách luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ nổi tiếng và được nghiên cứu bài bản. Phương pháp này do Tiến sĩ Richard Ferber, một bác sĩ nhi khoa chuyên sâu về giấc ngủ trẻ nhỏ, phát triển và phổ biến.

Điểm mấu chốt của phương pháp Ferber là: trẻ sơ sinh hoàn toàn có thể học được cách tự xoa dịu và đi vào giấc ngủ một cách độc lập, không cần quá phụ thuộc vào việc ru, bế hay dỗ dành của bố mẹ. Quá trình “luyện ngủ” theo kiểu Ferber nghĩa là bố mẹ sẽ dần kéo dài thời gian giữa những lần bé khóc và phản ứng của người chăm sóc. Nhờ đó, bé sẽ có cơ hội học cách bình tĩnh lại và tự vào giấc mà không cần có mặt người lớn ở bên cạnh liên tục.

Luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ bằng phương pháp Ferber

Theo lý thuyết, khi áp dụng đúng cách, phương pháp Ferber không chỉ giúp bé có giấc ngủ sâu và trọn vẹn hơn, mà còn giúp cả bố mẹ nghỉ ngơi tốt hơn – điều vô cùng cần thiết trong những năm đầu nuôi con nhỏ.

Tiến sĩ Ferber cho rằng, việc trẻ thường xuyên thức giấc nửa đêm hay khó vào giấc là do chúng quá phụ thuộc vào sự có mặt của người chăm sóc để cảm thấy an toàn. Thay vì can thiệp mỗi khi bé trở mình hay khóc nhẹ, phương pháp Ferber tạo điều kiện cho bé tự khám phá các cách xoa dịu bản thân như:

• Tự xoa đầu hoặc mặt
• Ngậm núm vú giả
• Ôm gấu “nghiền”hoặc đồ vật yêu thích
• Nghe tiếng ồn trắng hoặc nhạc ru nhẹ nhàng

Khi được luyện cho tự ngủ trong một môi trường an toàn, quen thuộc và ít bị can thiệp, bé sẽ dần cảm thấy thoải mái và bớt phụ thuộc vào bố mẹ – một bước quan trọng trong quá trình phát triển sự tự lập từ sớm.

2. 5 bước luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ theo phương pháp Ferber

Tiến sĩ Richard Ferber đã đưa ra một lịch trình luyện ngủ cụ thể – thường được gọi là biểu đồ thời gian chờ và kiểm tra. Biểu đồ này giúp bố mẹ từng bước áp dụng phương pháp Ferber để luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ một cách bài bản. Hiện nay, biểu đồ này được chia sẻ miễn phí trên mạng, nên nếu gia đình bạn muốn thử áp dụng phương pháp truyền thống, hoàn toàn có thể dễ dàng tiếp cận.

Tuy nhiên, phương pháp này nhấn mạnh: thời gian dỗ bé khi ngủ không cần phải cứng nhắc tuyệt đối. Điều quan trọng nhất khi luyện ngủ cho trẻ chính là sự nhất quán. Việc bố mẹ phản ứng giống nhau mỗi lần sẽ giúp bé cảm thấy an toàn, dễ đoán trước điều gì sẽ xảy ra, từ đó hình thành thói quen ngủ đều đặn hơn – cả ban ngày và ban đêm.

Bố mẹ nên kiên nhẫn khi luyện cho bé tự ngủ

Nếu bạn đang bắt đầu luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ, dưới đây là các bước cơ bản có thể giúp quá trình này nhẹ nhàng và hiệu quả hơn:

2.1. Tạo thói quen trước giờ ngủ

Dù là bất kỳ giấc ngủ nào, hãy bắt đầu bằng một số hoạt động giúp bé thư giãn, như:

• Giảm ánh sáng trong phòng hoặc kéo rèm lại
• Đọc sách hoặc kể chuyện bằng giọng nhỏ nhẹ
• Bật tiếng ồn trắng hoặc nhạc ru êm dịu
• Xoa nhẹ lưng bé vài phút

Những hoạt động này nên lặp lại mỗi ngày theo một trình tự cố định, để bé nhận ra “đã đến giờ đi ngủ”.

2.2. Nhận biết dấu hiệu buồn ngủ

Sau khi thư giãn một lúc, hãy quan sát xem bé có các dấu hiệu như:

• Dụi mắt
• Ngáp
• Quấy khóc nhẹ
• Mắt lim dim

Khi thấy các dấu hiệu này, đã đến lúc đưa bé vào giấc ngủ.

2.3. Đặt bé xuống khi còn tỉnh táo

Một nguyên tắc quan trọng là đặt bé xuống cũi khi bé đang buồn ngủ nhưng vẫn còn tỉnh. Như vậy, bé sẽ học cách tự mình đi vào giấc ngủ thay vì chỉ ngủ khi được bế, ru hay ti mẹ.

2.4. Thiết lập thời gian chờ trước khi phản ứng

Nếu bé khóc sau khi được đặt xuống, đừng vội bế bé lên ngay. Bố mẹ có thể chờ khoảng 3–5 phút trước khi dỗ dành bé. Những ngày tiếp theo, có thể tăng lên 7–10 phút. Mỗi lần quay lại, chỉ cần trấn an bé nhanh gọn rồi rời đi, không nên ở lại quá lâu. 

2.5. Làm dịu bé mà không cần bế

Khi quay lại phòng bé, hãy cố gắng không bế bé lên, mà chỉ:

• Vỗ nhẹ hoặc xoa lưng
• Nói chuyện bằng giọng dịu dàng
• Đặt tay lên người bé để bé cảm thấy yên tâm

Điều này giúp bé học được rằng bé vẫn an toàn và có thể tự ngủ lại mà không cần phải được bế hoặc ru.

3.Những thách thức thường gặp khi luyện ngủ cho trẻ sơ sinh

Giống như bất kỳ phương pháp nuôi dạy nào, việc luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ theo phương pháp Ferber cũng không tránh khỏi những khó khăn ban đầu. Dưới đây là một số khó khăn mà nhiều gia đình thường gặp phải:

3.1. Giấc ngủ thất thường

Có những ngày bé ngủ rất ngon, nhưng cũng có ngày lại chỉ chợp mắt được một lúc ngắn. Điều này có thể khiến bố mẹ dễ nản lòng. Đừng vội bỏ cuộc! Khi bạn kiên trì luyện ngủ cho bé đúng cách và giữ lịch sinh hoạt đều đặn, bé sẽ dần hình thành một thói quen ngủ ổn định và dễ đoán hơn.

3.2. Căng thẳng và cảm giác “có lỗi” của cha mẹ

Không ít bố mẹ thấy “xót ruột” khi phải nghe tiếng con khóc mà không dỗ con ngay lập tức. Đây là điều hoàn toàn bình thường, nhất là khi bản năng làm cha mẹ luôn muốn dỗ dành và vỗ về con. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng bạn không đang bỏ rơi con – mà đang trao cho con một kỹ năng vô cùng quan trọng: khả năng tự ngủ và tự xoa dịu bản thân.

3. Giai đoạn thoái lui giấc ngủ (sleep regression)

Trong quá trình phát triển, trẻ sơ sinh sẽ trải qua những giai đoạn đột ngột thay đổi về giấc ngủ – bé đang ngủ ngoan bỗng dưng quấy khóc, khó ngủ lại. Điều này có thể đến từ các cột mốc phát triển, mọc răng, tập lẫy, tập bò… Những lúc như vậy, bố mẹ cần thật kiên nhẫn, giữ vững thói quen luyện ngủ để giúp con vượt qua giai đoạn thoái lui này một cách nhẹ nhàng.

Luyện cho em bé tự ngủ gặp nhiều khó khăn bước đầu

4. Luyện cho trẻ tự ngủ bằng phương pháp Ferber phù hợp với độ tuổi nào?

Phương pháp Ferber thường được khuyên áp dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. Lúc này, hầu hết trẻ sơ sinh đã có khả năng tự xoa dịu và không còn cần bú đêm quá thường xuyên, nên đây là thời điểm lý tưởng để bắt đầu luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ.

Tuy nhiên, không chỉ trẻ sơ sinh, phương pháp Ferber còn có thể áp dụng hiệu quả cho cả trẻ mới biết đi hoặc trẻ lớn hơn – đặc biệt là những bé vẫn đang gặp khó khăn trong việc ngủ một mình hoặc ngủ đúng giờ. Vì vậy, nếu bạn đang tìm kiếm cách giúp con thiết lập lại thói quen ngủ lành mạnh, đừng ngần ngại thử áp dụng phương pháp này ở mọi độ tuổi phù hợp.

Luyện cho trẻ sơ sinh tự ngủ không chỉ giúp bé phát triển thói quen ngủ lành mạnh mà còn giảm bớt áp lực, căng thẳng cho các bậc cha mẹ. Tại Nounou, chúng tôi hiểu rằng mỗi gia đình và mỗi bé đều có những nhu cầu riêng biệt. Đó là lý do đội ngũ chăm sóc viên chuyên nghiệp của Nounou luôn sẵn sàng đồng hành, tư vấn và hỗ trợ bạn từng bước trong quá trình chăm trẻ sơ sinh tại nhà và chăm sóc cho các mầm non.

*Nguồn tham khảo: Sneakpeak

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy truy cập website nounou.vn hoặc fanpage NouNou - Chăm sóc trẻ tại nhà hoặc liên hệ ngay đến số hotline 0236 777 9591 để đặt lịch và được tư vấn các gói dịch vụ phù hợp nhé!